ὁ λευκὸς κουνίκολος μεγάλα ὦτα ἔχει. ὁ αἴλουρος πρὸς τὸν κουνίκολον βαδίζει καὶ λέγει ὅτι σὺ μεγάλα ὦτα ἔχεις. τί μικρά μου τὰ ὦτα; ὁ κουνίκολος λέγει ὅτι μικρά σου τὰ ὦτα ὅτι οὐ τὸν χόρτον τρώγεις, ἀλλὰ τὴν σάρκα. ὁ αἴλουρος σκυθρωπῶς ἔχει. καὶ ἐπὶ τῷ κουνικόλῳ πικρῶς ἔχει καὶ τρέχει πρὸς τὸν κουνίκολον καὶ ἐπ᾽ αὐτῷ καθίζει.“Ὦ αἴλουρε,” λέγει ὁ κουνίκολος, “ἐμοῦ αἱ τρίχες οὐκέτι λευκαί, ἀλλὰ μέλαιναί εἰσιν.” οἱ ὀφθαλμοὶ τοῦ αἰλούρου λαμπροί εἰσιν. ὁ δὲ λέγει ὅτι ὑβρίζεις ἐμέ. καὶ ὁ αἴλουρος περὶ τὸν κουνίκολον βαδίζει καὶ εἰς τοὺς ὀφθαλμοὺς βλέπει.“γινώσκω,” λέγει, “ὅτι μικρός εἰμι καὶ ὁ κουνίκολος μέγας ἐστίν, ἀλλὰ πρὸς τὸν οἶκον βαδίζω καὶ τὸν κύνα ἄγω.” ὁ αἴλουρος πρὸς τὸν οἶκον βαδίζει καὶ διὰ τῆς θύρας τῆς οἰκίας βαδίζει καὶ τὸν κύνα εὑρίσκει. ὁ δὲ κύων ἐκ τῆς οἰκίας βαδίζει καὶ ἀπὸ τοῦ οἴκου πρὸς τὸν κουνίκολον βαδίζει καὶ αὐτὸν ἀποκτείνει.

ὁ οἶκος τοῦ ἀλέκτορος θερμός ἐστιν. καὶ ὅτε ὁ ἥλιος λάμπει, τότε ὁ οἶκος ἔτι θερμότερός ἐστιν. καὶ ὁ ἀλέκτωρ, καθὼς ὁ αἴλουρος, τὸν θερμὸν ἥλιον ἀγαπᾷ. ἀλλὰ ἡμέρᾱν ψῡχρὰν μῑσεῖ. ὁ μὲν ἀλέκτωρ οὗτος τὸν ἥλιον καλεῖ, ὁ δ᾽ ἀλέκτωρ οὐ τὸν ἥλιον ὁρᾷ ὅτι ἐστὶ τυφλός. νῦν δὲ λέγει “οὐχ ὁρῶ, ἀλλὰ γῑνώσκω ὅπου ὁ μέλας αἴλουρος καθίζει. ἐν γὰρ καλῷ τόπῳ καθίζει καὶ τὴν αὐτοῦ κοιλίαν σαρκὸς πληροῖ.” ὁ δ᾽ αἴλουρος ἀπὸ τῆς οἰκίᾱς τρέχει πρὸς τοὺς λευκοὺς κουνικόλους, ἀλλὰ οὐ λαλεῖ ὅτι μῑκρότερος τῶν κουνικόλων ἐστίν. οἱ κουνίκολοι ὑπὸ τὴν γῆν τοὺς οἴκους αὐτῶν ποιοῦσιν. καὶ μὲν οἱ κουνίκολοι οὗτοι περὶ τὸν αἴλουρον τρέχουσι καὶ ἐν ταῖς καρδίαις χαρὰν ἔχουσιν. ὁ δ᾽ ἀλέκτωρ μόνος σκυθρωπῶς ἔχει ὅτι ἐστὶ τυφλὸς καὶ οὐχ ὁρᾷ.

οὗτός ἐστιν ὁ λόγος περὶ τῶν ἀλόγων ζῴων. ποτέ ἐστιν αἴλουρος. ὁ αἴλουρος οὗτός ἐστι μέλας. ἐν δὲ τῷ οἴκῳ ὅπου ὁ αἴλουρος καθίζει καὶ κουνίκολός ἐστιν. ὁ κουνίκολος οὗτός ἐστιν λευκός. καὶ χλωρὸν χόρτον τρώγει. ὁ κουνίκολος πρὸς τὸν τόπον αὐτοῦ ἐν τῷ οἴκῳ τὸν αἴλουρον συνάγει. καὶ τῷ αἰλούρῳ λέγει ὅτι τί σὺ οὐ τὸν χλωρὸν χόρτον τρώγεις; καὶ ὁ αἴλουρος ἀποκρίνεται ὅτι εἰ τὸν χόρτον τρώγω, κάμνω. ἔτι καὶ ὁ κουνίκολος λέγει, “τί οὐ νυκτὸς καθεύδεις; τηρῶ γάρ σε καὶ τῆς νυκτὸς σου ἀκούω καὶ οὐ δύναμαι καθεύδειν.” ὁ οὖν αἴλουρος ἀποκρίνεται ὅτι ἀγαπῶ, ὅτε ὁ οὐρανός ἐστι μέλας, ᾄδειν. μετὰ ταῦτα ὁ αἴλουρος τε καὶ ὁ κουνίκολος διὰ τῆς θύρας ἔρχονται πρὸς τὴν αὐλήν.

ἐπὶ τῷ οἴκῳ τοῦ αἰλούρου καὶ τοῦ κουνικόλου ἐστὶ σκώληξ. οὗτος ὁ σκώληξ ὑπὸ τὴν οἰκίαν, ὅπου πάντα ἐστὶ μέλανα, οἰκεῖ. ὁ δὲ σκώληξ ἔρχεται εἰς τὴν οἰκίαν. καὶ ὁ αἴλουρος τὸν σκώληκα ὁρᾷ. ὅλος ὁ σκώληξ ἐστὶ κόκκινος. καὶ λέγει, “γινώσκω ὅτι ἐπὶ μοὶ βλέπεις. τί οὖν ὁρᾷς; οὐ γινώσκεις ὅτι ἐν τῷ ἔπειτα χρόνῳ βασιλεὺς ἔσομαι;” ὁ δ᾽ αἴλουρος ἀποκρίνεται, “ἐγὼ μείζων σου εἰμί, ὦ κακὲ σκώληξ. ἐμὲ προσκυνήσεις.” ὁ οὖν σκώληξ λέγει, “ἀλλ᾽ οὔ σε προσκυνήσω. ὡς ζῶ, ἰσχυρός εἰμι, ἀλλὰ σὺ κάμνεις. τὴν γὰρ σάρκα τρώγεις, ἀλλ᾽ ἐγὼ καρποῖς χορτάζομαι. διὰ τοῦτο εἰς τοὺς αἰῶνας ζήσω.” νῦν ἔρχεται ὁ ἀλέκτωρ καὶ τὸν σκώληκα καὶ τὸν αἴλουρον καὶ τὸν κουνίκολον συνάγει. μετὰ γὰρ αὐτοῦ πορεύσονται καὶ τὸν κύνα προσκυνήσουσιν. ὁ γὰρ κύων ἀληθῶς ἐστι βασιλεύς, μείζων πάντων τῶν ἀλόγων ζῴων ἐπὶ τῷ καλῷ οἴκῳ. ἐπειδὴ ὁ κύων ἐστὶ βασιλεύς, στολὴν πορφύραν φορεῖ καὶ ζώνην μέλαιναν. ὑπὸ δὲ τοὺς πόδας ἐστὶ σανδάλια πυρρά. εἰ τὰ ἄλογα ζῷα τὸν κύνα προσκυνήσει, εὖ καθευδῄσει.

“ὁ κύων βασιλεύς ἐστιν, ὁ κύων μέγας ἐστίν, ὁ κύων σοφός ἐστιν” λέγει πάντα τὰ ἄλογα ζῷα ὡς τὸν κύνα προσκυνεῖ. ὁ κύων στολὴν πορφύρᾱν φορεῖ. ἐπὶ δὲ τῇ βασιλικῇ καθέδρᾳ καθίζει. τὰ γὰρ ἄλογα ζῷα κρίνει. ὁ κόκκινος σκώληξ πρὸς τὴν γῆν τὸ πρόσωπον αὐτοῦ ἔχει καὶ ἔτι λέγει, “ὁ κύων ἡμᾶς ἀπὸ πάντων κινδύνων σώσει καὶ ἀπὸ τοῦ θηρίου.”“ποῦ τοῦτο τὸ θηρίον;” ὁ κύων ἀποκρίνεται.“αὐτὸ γὰρ ἀποκτενῶ.” ὁ αἴλουρος ὁ μέλᾱς λέγει, “μενοῦμεν οὖν καὶ πρὸς ἡμᾶς τὸ θηρίον ἐλεύσεται. καὶ γὰρ σκώληκας καὶ ἀλέκτορας καὶ αἰλούρους καὶ κουνικόλους καὶ μάλιστα κύνας τρώγει.” τὸ πρόσωπον τοῦ κυνὸς ἐστὶ λευκόν. ὁ δὲ λέγει, “ψῡχρός εἰμι. ποῦ μου τὸν ἐπενδύτην; διὰ τῆς θύρᾱς ἐλεύσομαι εἰς τὴν οἰκίᾱν ὅτι ἡ νύξ ἔρχεται καὶ καθευδῄσω. ἐμοῦ δ᾽ ὁ λᾱὸς μενεῖ καί με καλέσει εἰ τὸ θηρίον ἔρχεται. τότε ἐγὼ τὸ θηρίον ἐκ τῆς αὐλῆς ἐκβαλῶ.”

οὗτος ὁ λόγος ἐστὶ περὶ τῶν ἀλόγων ζῴων ἐν οἴκῳ που ἐν τῇ τῶν λόγων γῇ. ὁ κύων ἐπὶ πάντων τῶν ζῴων ἦν. ὁ δὲ κύων οὗτος ἦν βασιλεύς. οὗτός γε ἤθελε ὅτι βασιλεύς ἐστιν. ὅτε δ᾽ ὁ κύων εἶπεν “βασιλεὺς εἰμί”, τοῦτο οὐκ αὐτὸν βασιλέα ἐποίει. οὐ γὰρ τὸ πῦρ ἐν τοῖς ὀφθαλμοῖς αὐτοῦ ἐστιν, ἀλλὰ λευκοὶ οἱ ὀφθαλμοί εἰσιν. οἱ δ᾽ αἴλουροι αὐτὸν προσκυνοῦσιν, αὐτὸν γὰρ φοβοῦνται. ἀλλὰ σοφίᾱν ὁ κύων οὗτος ἔχει; ὀψόμεθα. ὁ γὰρ χρόνος προσέρχεται ὅτε τὸ θηρίον πορεύσεται. τί οὖν τὸ θηρίον ἐστίν; τὸ θηρίον ἐστὶν ἄρκος. καὶ τῇ ῥῑνὶ αὐτῆς τὴν αὐλὴν εὑρίσκει. οἱ δὲ σκώληκες αὐτὴν εἶδον καὶ τοῖς κουνικόλοις ἐκ τῆς αὐλῆς ἠκολούθουν εἰς τὴν ὕλην. καὶ ἡ ἄρκος τὴν οἰκίᾱν προσέρχεται καὶ εἰς τὴν αὐλὴν τὴν θύρᾱν ἐκβάλλει. ἐν δὲ τῇ οἰκίᾳ περιπατεῖ καὶ τὸν κύνα ζητεῖ. ἐρωτᾷ, “ποῦ εἶ, ὦ κύνε;” ἀλλ᾽ οὐχ ὁ κύων εὑρίσκεται οὔτε λαμβάνεται. τὸν γὰρ ἄρτον ἔλαβε καὶ ἔτρεχε ἀνὰ τὴν κλῖμακα καὶ τῷ τῶν κυνῶν θεῷ προσηύχετο.

ὁ μὲν κύων τῷ τῶν κυνῶν προσηύχετο θεῷ. ἡ δ᾽ ἄρκος ἐν τῇ οἰκίᾳ περιπατεῖ. τὸ ὄνομα τῇ ἄρκῳ ἐστὶ θηρίον. ἡ δὲ βοᾷ, “τὴν διαθήκην σου ἔγραψας, ὦ κύνε;” ὁ δὲ κύων ἡσυχάζει. καὶ ἆρα ὁ τῶν κυνῶν θεὸς αὐτοῦ ἀκούσεται; τίς τῶν κυνῶν θεός; ὁ τῶν κυνῶν θεός ἐστιν ἀετός. ἡ κοιλία τοῦ κυνὸς κακῶς ἔχει καὶ ἐν τοῖς ὀφθαλμοῖς αὐτοῦ ὕδωρ ἐστίν. τοῖς χείλεσιν αὐτοῦ τὸν ἀετὸν δοξάζει, ἀλλὰ τὴν ἄρκον φοβοῦται. νῦν δ᾽ οὐχ ὁ κύων τῆς ἄρκου ἐν τῇ οἰκίᾳ ἀκούει. ἡ γὰρ ἄρκος ἀπῆλθεν εἰς τὴν αὐλήν. χαρὰ οὖν εἰς τὴν καρδίᾱν τοῦ κυνὸς εἰσέρχεται. ὁ γὰρ ἀετὸς πρὸς τὴν προσευχὴν αὐτοῦ ἀπεκρίνατο. δύναμιν ὁ ἀετὸς ἔχει.

ὁ κύων νῦν τὴν κλῖμακα καταβαίνων τὴν οἰκίᾱν θεωρεῖ καὶ τὴν φθορὰν ὁρᾷ ἣν ἡ ἄρκος ἐποίησεν. ἐν δὲ τοῖς δύο ὠσὶ τὸν νοῦν προσέχει. ἐν δὲ τῇ καρδίᾳ αὐτοῦ ἀποθνῄσκει τῆς ἄρκου τῆς τρωγούσης ἐν τῇ αὐλῇ ἀκούων τὸν τυφλὸν ἀλέκτορα. ἀλλὰ τῇ ἔσω φωνῇ πείθεται καὶ ὕδωρ πίνει. καὶ νῦν καθίζει. καθήμενος οὖν ἑαυτὸν πείθει ὅτι ὡς βασιλέα αὐτὸν δεῖ τι ποιεῖν. καὶ τὸ στόμα αὐτοῦ ἀνοίγων τῶν λευκῶν ὀδόντων αἰσθάνεται. οὕτω βασιλεύων τὰ ἄλλα ζῷα σώσει. νῦν δὴ τῷ ἀετῷ προσευχόμενος τὴν ἰσχὺν δέχεται. καὶ ὁ κύων γάλα καὶ μέλι λαμβανόμενος σκάνδαλον ποιεῖ ἐλπίζων τὴν ἄρκον αἴρειν. ἐν δὲ προσδοκίᾳ τὴν οὐρὰν αὐτοῦ κῑνεῖ.

πάντα τὰ ἄλογα ζῷα–ὁ αἴλουρος, ὁ κουνίκολος, ὁ ἀλέκτωρ, ὁ σκώληξ–ἐν φόβῳ τὸν βασιλέα αὐτῶν μένει. ὁ βασιλεὺς οὗτος τῷ ἀετῷ προσευξάμενος ἐλπίζει αὐτὰ σῴζειν. ὁ δ᾽ ἀλέκτωρ μείνᾱς ἀπέθανεν. ἡ γὰρ ἄρκος ἀπὸ τῆς οἰκίᾱς ἀπελθοῦσα τὸν ἀλέκτορα ἔφαγεν. ὁ δὲ κύων σκάνδαλον ποιησάμενος καὶ τρέχων πρὸς τὴν ἄρκον ἄγει αὐτὴν πρὸς τὸ σκάνδαλον. καὶ ἡ ἄρκος κράζουσα εὐθὺς τρέχει εἰς τὸ σκάνδαλον. ὁ δ᾽ αἴλουρος τὴν ἄρκον ἀσπάζεται γάλα ἐνέγκᾱς ὃ πίνει. ὁ κύων νῦν τοῖς ἱμᾶσιν τὴν ὀργιζομένην ἄρκον δεῖ.

“τί νυνὶ ποιήσω;” ὁ κύων ἑαυτῷ λέγει, “ἀλλὰ γῑνώσκω, τὰ ἄλογα ζῷα καλέσω ἵνα τὸν ἀλέκτορα θάψωμεν. ἐὰν γὰρ τὸν ἀλέκτορα θάψωμεν, τὰ ἄλογα ζῷα ἔτι πλέον με τῑμήσει.” καὶ ὁ κύων τὰ ζῷα καλέσας αὐτὰ ἀγορεύει, “ἄγε, ὦ ζῷα, ἡμῶν τὸν ἀλέκτορα τὸν ἀγαπητὸν λῡπήσωμεν ὄντα οὕτως ἀγαθὸν καὶ καλόν. ἀξίως οὖν αὐτὸν θάψωμεν.” ἔπειτα ὁ αἴλουρος τοὺς λίθους φέρει πρὸς τὸν τάφον ἵνα ἐπὶ τῷ τάφῳ αὐτοὺς καθίζῃ. ὁ μέντοι σκώληξ ἰδὼν ὅπου ὁ ἀλέκτωρ θάπτεται, λάθρᾳ ἑαυτῷ λέγει, “τὰ λειπόμενα ἐκείνου τοῦ ἀλέκτορος δεῖπνον ἀγαθὸν ἔσται.”

ὁ κύων τὸν ἀλέκτορα θάψας ἃ δεῖ ποιεῖν ἐνεθῡμεῖτο.“οὐ δ᾽ ἔγωγε τὴν ἄρκον δύναμαι ἐλευθερίᾱν ποιήσασθαι”, ἑαυτῷ εἶπεν, “τὴν γὰρ ἄρκον δοκεῖ μελλῆσαι τὰ ἄλογα ζῷα ἀποκτενεῖν. ἀλλὰ γῑνώσκω, τὸν αἴλουρον τὸν μέλαν ἐρωτήσω μοι παραινέσαι εἰς τό με γνῶναι ἃ δεῖ ποιῆσαι.” καὶ ὁ αἴλουρος ἐλθὼν εἶπε δεῖν τὸν κύνα ὡς τάχιστα τὴν ἄρκον ἀποκτείνειν. τοῦτο γὰρ κρείσσον εἶναι τοῦ κυνὸς τὴν ἄρκον φυλάσσοντος. καὶ ἡ παραίνεσις τῷ κυνὶ δοκεῖ ὃς ἤρξατο τὸν θάνατον παρασκευάσαι τῆς ἄρκου.

πῶς ὁ κύων ἡμῶν τὴν ἄρκον τὴν ὀργισθεῖσαν ἀποκτενεῖ; τὰ γὰρ ἄλογα ζῷα οὐκ ἤθελεν ὠφελεῖν, πάντα γὰρ ἐφοβεῖτο. καὶ πρὸς τὰ ὄρη δραμόντα ἐν τοῖς σπηλαίοις ἔκρυψαν. ὅτε οὖν ἡ ἄρκος ἀποκτανθήσεται, τοῦτ’ ἔστιν ὅτε ἡ ἄρκος ἀποθανεῖται, χαιρήσει τὰ ζῷα καὶ ἐπανελεύσεται. καὶ ὁ κύων τὸ βασιλικὸν ἱμάτιον ἐνδῡσάμενος τῷ ἀετῷ προσηύξατο· “ὦ δυνατὲ ἀετέ, ὑπὲρ τὰς κεφαλὰς ἐπέτου, τὴν ὀργισθεῖσαν ἄρκον ὡς ληφθεῖσαν ἑώρᾱς. ἡ γὰρ ἄρκος ἐλήφθη καὶ οὐ κωλύσεις αὐτὴν μὴ οὐκ ἀποκτανθήσεσθαι. ἐπερωτῶ οὖν σε τὴν σοφίᾱν μοι παρασχεῖν ἵνα ταῦτα ἃ δεῖ ποιῆσαι γνῶ εἰς τὸ ἀσφαλῶς τὴν ἄρκον ἀποκτείναι.” καὶ φροντὶς ἐπὶ τῷ τέλει τῆς προσευχῆς τῷ κυνὶ παρεσχέθη· “ποιήσω χαρὰν τοῖς ζῴοις. ἐλεύσομαι γὰρ πρὸς τὰ ὄρη. τὰ δὲ ζῷα ὄψεται ὅπως θηρίον καινὸν ἀχθήσεται τὴν ἄρκον ἀποκτείναι.”

ὁ κύων ἀπὸ τοῦ οἴκου ἀπελθὼν τῇ φροντίδι τῇ αὐτῷ παρασχομένῃ ὑπὸ τοῦ ἀετοῦ πεπίστευκεν. πορεύεται οὖν πρὸς τὰ ὄρη καὶ ἐπιγῑνώσκει ὅτι ὑπὸ τοῦ ἀετοῦ ἠγάπηται. νῦν δὲ δεῖ αὐτὸν ἐκζητεῖν καινὸν θηρίον. ἀλλὰ ποῦ τὸ θηρίον τοῦτο εὑρεθήσεται; οὐκ ἔστι γὰρ ἐν τοῖς σπηλαίοις ἐν οἷς τ᾽ ἄλογα ζῷα κέκρυπται. οὕτως ὁ κύων ἔρχεται εἰς τὴν ὕλην. ἐξαίφνης ἐκ τῶν δένδρων ἐνώπιον τοῦ κυνὸς λέων ἐκπηδᾷ μέγας καὶ κραυγὴν ποιεῖται μεγάλην. ὁ δὲ κύων τρέμων τῷ λέοντι λέγει· “πεφώνηκας καὶ φοβοῦμαι, ἀλλ᾽ ἀετός με τεθάρρηκέ σε αἰτήσαι μοι χαρίζειν, ὦ μεγάλε καὶ δυνατὲ λέον.”

αἰτοῦντος τοῦ κυνὸς τὸν λέοντα τ᾽ ἄλογα ζῷα τὰ ἐν τοῖς σπηλαίοις κεκρυμμένα συνεβούλευεν ἐὰν πορείαν ποιήσηται πρὸς τὸ τοῦ μεγάλου καὶ λευκοῦ τράγου ἱερόν. ὁ γὰρ τράγος ἐν τούτῳ τῷ ἱερῷ τὰ ὅσια λόγια τῷ μάντει αὐτοῦ λαλεῖ. καὶ πεποιημένης τῆς διακρίσεως τ᾽ ἄλογα ζῷα (ὁ σκώληξ, οἱ κουνίκολοι, ὁ αἴλουρος, ἀλλ᾽ οὐχ ὁ ἀλέκτωρ ὁ ὑπὸ τῆς ἄρκου καταβεβρωμένος) ἐπορεύετο πρὸς τὴν ἀνατολὴν ἵνα ἐν ἕξ ὥραις καὶ πρὸ τῆς νυκτὸς ἐπὶ τῷ τοῦ μεγάλου καὶ λευκοῦ τράγου ἱερῷ γένηται. λελαμπομένου δὲ τοῦ ἡλίου διὰ τῆς ἡμέρᾱς καὶ οὔπω δύναντος τὰ ζῷα ταύτῃ τῇ ἡμέρᾳ ἐπὶ ταῖς πύλαις τοῦ ἱεροῦ ἐγένετο καὶ ὁ προφήτης τοῦ θεοῦ αὐτὰ ἠσπάσατο.

πάντα τ᾽ ἄλογα ζῷα οὐκ εὖ καθευδήσαντα πρωῒ οὔπω ἀνατείλαντος τοῦ ἡλίου ἤγειρεν ἵνα ἐκείνῃ ἡμέρᾳ τῷ τράγῳ θύῃ. καὶ ὁ προφήτης αὐτοῖς ἦλθε βοηθήσων, ἀλλ᾽ ὁ σκώληξ τῷ προφήτῃ ἐφθόνει καὶ εἶπε “τί δοκεῖς ἐπὶ τούτῳ τῷ ἱερῷ ἀξιοῦν σεαυτὸν προφητεύειν;” ὁ μέντοι προφήτης ἀπεκρίνατο “ἀλλὰ θέλετέ μου βοήθειαν σχεῖν; εἰ ὅμως αἰσχρῶς λέγετε, δικαιωθήσεσθε.” καὶ παραχρῆμα τὰ ζῷα ὁμοῦ λέγει “ναί, πάντως θέλομεν.” ὁ οὖν προφήτης λέγει “εὖ, ὑμᾶς ἄρτους καὶ οἶνον δεῖ παρασκευάσαι. ἐπὶ δὲ τῷ βωμῷ τοὺς ἄρτους καθίσαντα δεῖ τὸν οἶνον ἀδιαλείπτως ἐπὶ τοῖς ἄρτοις ῥεῖν.”

τὰ οὖν ἄλογα ζῷα τοὺς ἄρτους καὶ τὸν οἶνον παρασκευάσαντα τὸ πῦρ τοῦ βωμοῦ ἧψε καὶ τὰς πολλὰς φλόγας εἰς τοὺς οὐρανοὺς ἀνερχομένᾱς ἑώρᾱ. καὶ καίοντος τοῦ πυρὸς τὰ ζῷα περὶ τὸν βωμὸν κύκλῳ κατ᾽ ἐντολὰς τῷ μεγάλῳ καὶ λευκῷ τράγῳ προσευχόμενα περιεπάτει ἵνα αὐτῶν τὸ αἴτημα ἀποκρίνηται. ἐν δὲ τούτῳ ὁ αὐτὸς τράγος ἐντὸς τοῦ νᾱοῦ τῷ μάντει ἐν ὁράσει φαίνεται. ἔπειτα ὁ μάντις τῷ προφήτῃ ἐν παραβολῇ τὴν ἀγγελίᾱν λέγει ὧν εἶδεν. εἶτα ὁ προφήτης τὴν τοῦ νᾱοῦ θύραν ἀνοίγων ἐξέρχεται καὶ τοῖς ζῴοις τὴν τοῦ τράγου ἀπόκρισιν λέγει.

μενόντων μὲν οὖν τῶν ἀλόγων ζῴων καινὸν ζῷον κάμηλος ἦλθεν.“χαίρετε, ὦ ζῷα” εἶπεν. ὁ δ᾽ αἴλουρος ὑπὲρ τῶν ἄλλων ζῴων ἀπεκρίνατο· “χαῖρε, ὦ κάμηλε. ἐλθὲ δεῦρο καὶ κάθιζε. πόθεν ἔρχῃ;” ὁ κάμηλος ἀπεκρίνατο, “ἀπὸ τῆς Ἰουδαίᾱς. ἀκούετέ μου, ὦ ζῷα, ἐλήλυθα γὰρ νουθετεῖν ὑμᾶς περὶ τοῦ ἐν τούτῳ τῷ τόπῳ εἰδώλου.”“εἴδωλον; ποῦ τοῦτο τὸ εἴδωλον; τὰ γὰρ ἀσώματα φοβοῦμαι. οὐ δύνῃ ἐκείνων ἅψασθαι ἢ ἀποκτεῖναι ἐκεῖνα,” εἶπεν ὁ αἴλουρος.“τὰ δ᾽ ἀσώματα;” ἀπεκρίνατο ὁ κάμηλος, “τὸ εἴδωλον τὸ ἐνθάδε οὐκ ἔστιν ἀσώματον, ἀλλ᾽ εἰργασμένον ξύλον. ἀνάθεμα ἔστω.”“οὐ τὸ εἴδωλον ἐπιγῑνώσκω,” εἶπεν ὁ αἴλουρος, “ἀλλὰ δή ἐστιν ἀνάθεμα, τὸ ξόανον τὸ καλὸν τοῦ ἱεροῦ τράγου.”“τὸ εἴδωλον ἐκεῖνον ὁ τράγος ἐστίν”, ὁ κάμηλος βοᾷ, “καὶ δεῖ καταλείπειν αὐτόν. ὁ θεὸς τοῦ Ἰσρᾱήλ ἐστι μόνος θεός.”“δικαίου τοῦτον τὸν κάμηλον τὸν ταπεινόν,” ὁ αἴλουρος βοᾷ.“ὀφείλω σοι χάριν,” ὁ κάμηλος εἶπεν, “χαίρω ὅτι ὁρᾷς τὰ πράγματα ὡς ἐγώ.”“ἀλλ᾽ ὦτα ἔχει οὗτος ὁ κάμηλος;” ὁ αἴλουρος ἀπεκρίνατο, “δικαίωσον τοῦτον, ἀπόκτεινον αὐτὸν καὶ τὸν νεκρὸν ἔκβαλε.”“τί λέγεις;” ὁ κάμηλος εἶπεν, “ποιήσεις με ἀνάθεμα εἶναι;”“ὦ βέβηλε κάμηλε,” τὰ ζῷα ὁμοῦ βοᾷ, “πῶς δύνῃ τῷ τράγῳ τῷ ἱερῷ ἀνάθεμα εἶναι;”

τὰ δ᾽ ἄλογα ζῷα τὰς βλασφημίᾱς τοῦ καμήλου ἀκούσαντα συνέλαβεν αὐτὸν καὶ τῷ προφήτῃ παρέδωκε λέγοντα αὐτὸν εἰς τὸν ἱερὸν τράγον βλασφημῆσαι. καὶ ὁ προφήτης παρήγγειλε τὸν κάμηλον κατακρημνισθῆναι. ὁ δὲ κάμηλος οὐ διήλλαξε πρὶν ἢ αὐτὸν τοῖς ζῴοις ἐντυχεῖν· “πέφῡκα ἐγὼ ταχέως καὶ εἴπερ ἤθελον, ἀπέδραμον ἂν ῥᾳδίως. ἀλλ᾽ ἐξελεξάμην μένειν καὶ ὑμᾶς νουθετεῖν τὰς ἁμαρτίᾱς ὑμῶν ἵνα φύω ἐξ ὑμῶν καρπούς. ἐγὼ δὲ λέγω οὐ περὶ καρπῶν ὧν τις τρώγει, ἀλλ᾽ οἱ τῶν ἀγαθῶν καρποὶ ἔργων. δότε δέ μοι χάριν μίαν, ὦ ζῷα, καὶ ἀποδίδοτε τῷ ἀληθινῷ θεῷ τὴν τῑμὴν τὴν ὀφείλουσαν αὐτῷ. ὁ γὰρ θεὸς δούς μοι ἄφεσιν τῶν ἁμαρτίων ἀπέστειλέ με ὡς ἄγγελον ὑμῖν. καὶ αὐτῷ ἐπὶ τούτῳ τῷ κρημνῷ ἀποδίδωμί μου τὴν ψῡχὴν καὶ ἑαυτῷ με λήμψεται. ἀλλὰ μὴ ὑπερίδητε τὸ ἔλεος καὶ τὴν ἀγάπην αὐτοῦ ἀποστέλλοντός με ὑμῖν. χαῖρε, ὦ ἀγαπητὰ ζῷα.” ἐπειδὴ ὁ κάμηλος τούτους τοὺς λόγους ἐτελείωσεν, ὁ προφήτης τὸν κάμηλον ἀπὸ τοῦ κρημνοῦ ἀπῶσεν.

δεδομένου οὖν τοῦ λογίου τ᾽ ἄλογα ζῷα ἤρξατο πορεύεσθαι πρὸς τὸν οἶκον αὐτῶν. καὶ τοῦτο τὸ λόγιόν ἐστιν· “κύων ἐπιστρέψᾱς ἐπὶ τὸ ἴδιον ἐξέρᾱμα”. τὰ οὖν ζῷα ἑαυτοῖς ἐνέτυχε ἐρωτῶντα· “τί δὲ ταύτης τῆς παροιμίᾱς ἡ δύναμις;” ἐξαίφνης δὲ βδέλυγμα ἰδόντα τὰ ζῷα ἔστη. καὶ εἶτα οἱ κουνίκολοι τὴν χολὴν ἐξήρων. ἐκεῖ γὰρ ἐπὶ τῇ ὁδῷ ἐν λίμνῃ τοῦ αἵματος βεβλημένος ὁ τοῦ κυνὸς νεκρὸς ἔκειτο ὁ τοῖς ὀδοῦσι λέοντος σχισθείς. τὰ δὲ ζῷα εὐθέως διὰ τὴν ὀσμὴν τοῦ θανάτου ἀφίσταται.“μὴ τοῦτο ἡ δύναμις τοῦ λογίου;” ὁ σκώληξ ἐρωτᾷ.“οὔ” ὁ αἴλουρος λέγει τὴν ἔννοιαν τῶν ἄλλων ζῴων καταλαμβάνων, “μὴ ἑστήκωμεν, ἀλλὰ διατελῶμεν πορευόμενα, καὶ γὰρ οὐδείς–οὐδ᾽ εἰ μέγιστος κυνῶν ἐστὶν ἡμῖν μεγάλα ἔργα φύων–δύναται ἀνασταθῆναι.”“ἀλλὰ τίς ἡμῶν ὁ καινὸς ἡγεμὼν ἔσται;” ὁ σκώληξ ἐπηρώτησεν.“τὸν αἴλουρον ὡς ἡγεμόνα ἡμῶν καθιστῶμεν” οἱ κουνίκολοι βοῶσιν. καὶ τὰ ἄλλα ζῷα συνεφώνησεν. εἶτα ὁ αἴλουρος ἔστη καὶ τοῖς ἄλλοις ζῴοις εἶπεν· “νῦν δ᾽ ὑμῶν ὁ καινὸς ἡγεμὼν γενόμενος παραγγέλλω ὑμῖν καθίζειν.” καὶ τὰ ἄλλα ζῷα ἐκάθισε καὶ ὁ αἴλουρος διετέλεσε λέγων· “πατὴρ ὑμῖν πέφῡκα. ἀκολουθεῖτε οὖν μοι πορευομένῳ πρὸς τὸν οἶκον ὑμῶν. ἀναστῆτε οὖν, ἐρχώμεθα.”

τ᾽ ἄλογα ζῷα, τὸν αἴλουρον τῆς ἀνδρείᾱς αὐτοῦ ζηλοῦντα βουλόμενον αὐτοῖς ἡγεῖσθαι, αὐτῷ ἀκολουθεῖ ὃς αὐτοῖς τὴν ὁδὸν τὴν πρὸς τὸν οἶκον αὐτῶν δείκνυσιν. καὶ ἐπὶ τῇ τρίβῳ βαδίζοντα πάντα τὰ ζῷα εἰς τὰ ὀπίσω βλέπει καὶ ἄκρα τὰ ὄρη ὁρᾷ. ἐν δὲ τῷ ἄκρῳ ὄρει τὸ τοῦ μεγάλου καὶ λευκοῦ τράγου ἱερὸν ἕστηκεν. καὶ αἱ ἐνθῡμήσεις αὐτῶν πρὸς τὸν κύνα τὸν ῥᾱγέντα τρέπουσιν. καὶ δὴ πᾶν ζῷον περὶ τῆς τοῦ τράγου παροιμίᾱς ἀπορεῖ. ἔτι γὰρ ἡ ἄρκος ἐν μέσῳ τῷ κήπῳ ἔσεται, ἐπειδὴ πᾶν ζῷον τὴν ἄρκον φοβεῖται; ἀφικνουμένων οὖν τῶν ἀλόγων ζῴων ἔσχατον τὸν οἶκον ὁ αἴλουρος αὐτ᾽ ἄγει πρὸς τὰς μέσᾱς πύλᾱς αἳ ἐσχάται ἀπὸ τῆς ἄρκου εἰσίν. τὰ ζῷα στοιχοῦντα ὄπισθεν τοῦ αἰλούρου βαδίζει. ἐξαίφνης ὅλος ὁ ὅμῑλός ἐστιν ἥσυχος. ἰδού, τὰ ζῷα ἐν μέσῳ τῷ κήπῳ προσέρχεται πρὸς τὸ σκάνδαλον οὗ ἄρκος ἑωρᾶτο. πάντα τὰ ζῷα θαυμάζει καὶ σύμφησι ὅτι ἄρκος οὐκέτι πάρεστιν.

ἀφανῆ μὲν οὖν εὑρόντα τὴν ἄρκον εἶναι τ᾽ ἄλογα ζῷα ἐν τῷ κήπῳ ὑπὸ τοῦ αἰλούρου ἀθροίζεται ἵνα περὶ τῶν πρᾱγμάτων ἑαυτοῖς ἐντύχῃ. ὁ ἄρ᾽ αἴλουρος ἐπὶ πέτρᾱν καθίζει καὶ τῇ συναγωγῇ ἡγεῖται.“χρή,” φησίν, “πολλοῖς χρώμενα ἔναγχος κρίνειν ὃ ἡμῖν νῦν ὀφείλει ποιῆσαι. τῷ γὰρ μεγάλῳ καὶ λευκῷ τράγῳ ἐχρησάμεθα χἠμῖν τὰ λόγια αὐτοῦ ἔχρησεν. καίπερ οὐ συνῑέντων ἡμῶν τὰ λόγια, ὁ μέγας καὶ λευκὸς τράγος ἀληθῶς ὑπὲρ ἡμῶν τὴν ὀργισθεῖσαν ἦρκεν ἄρκον.” ἔπειτα τῶν κουνικόλων τις ἀναστὰς ἀπεκρίνατο, “τὴν ἄρκον πιστεύω εἰς τὸν μέγαν ζόφον καταβῆναι. αἱ γὰρ ἁμαρτίαι αὐτῆς ἐπὶ τὴν κεφαλὴν τέθεινται.” ἄλλος δὲ κουνίκολος ἠρώτησεν, “ἔσχε τι ἐπὶ τῆς κεφαλῆς;” ὅμως ἄλλοι τούτου τοῦ μωροῦ λόγου ἠμέλησαν. ὁ δ᾽ αἴλουρος διετέλει οὕτω λαλεῖν, “ἀφανισθείσης οὖν τῆς ἄρκου σίτου χρείαν ἔχομεν χὔδατος ἐπειδὴ ἀποθανούμεθα.”“τοῖς ὕδασιν ἐκ τοῦ πλησίον ποταμοῦ χρᾶσθαι ἔχομεν,” ἔτι ἄλλος κουνίκολος ἔκρᾱξεν. ἔπειθ᾽ ὁ σκώληξ ἀναστὰς προσέθηκεν εἰπεῖν, “ἕξομεν χρείᾱν τὰ σῖτα ἀπὸ τῶν πλησίον ἡμῶν χρήσασθαι ἕως ἄν ἔχωμεν τὰ ἡμέτερα αὐξῆσαι. χρῆν γὰρ ἐν ταῖς πρότερον ἡμέραις ἡμᾶς τοῦτο ποιῆσαι καὶ τὰ σῖτα πάλιν ἀπ᾽ αὐτῶν χρησόμεθα.”

δύο μὲν οὖν Ῥωμαϊκοὶ κουνίκολοι ἑστᾶσι καὶ λέγουσιν, «Θῶμεν ἐξαυτῆς τὰ γόνατα ἡμῶν ἵνα τῷ μεγάλῳ καὶ λευκῷ τράγῳ χάριν ἀγάγωμεν.» ἔπειτα τρίτος κουνίκολος ἔκρᾱξεν, «ναί. γονυπετήσωμεν ὁμοῦ κεὐχαριστῶμεν.» πάντες δ᾽ οὑννέα κουνίκολοι τὰ γόνατα αὐτῶν ἔκαμψαν σαίνοντος μόνον ταἰλούρου τὴν οὐράν. ὁ μέντοι σκώληξ πάντας τοὺς κουνικόλους τοὺς νῦν ἑνὸς δέοντας εἴκοσιν ὄντας ἀπεῖδεν. ἀλλὰ κουνίκολος ὁ κακὸς σὺν τρισὶν ἄλλοις οὐ τῷ τράγῳ προσευχόμενος ἄλλους ἔλαθεν. οὗτος ὄπισθεν τῶν ἕξ κεἴκοσι κουνικόλων ἔδραμεν ἐπὶ τῷ χλωρῷ πηδῶν χόρτῳ. οἱ δ᾽ ἄλλοι δύο καὶ τριάκοντα κουνίκολοι αὐτῷ ὠργίσθησαν διὸ αἵλουρος διαλλαγὴν ἀπῄτησεν. ὁ μὲν οὖν κακὸς κουνίκολος μετανοήσας τοῖς ἄλλοις ἑπτὰ καὶ τριάκοντα κουνικόλοις διηλλάγη. ὁ δ᾽ αἴλουρος τοὺς πληθύοντας κουνικόλους ἀπιδὼν τέσσαρας καὶ τεσσαράκοντα ἠρίθμησεν. τότε πάντες τὰ γόνατα αὐτῶν ἔκαμψαν τέταρτον κουνίκολον τὸν κακὸν ἀφῑέντες. εἶτα τρωγόντων δυοῖν κουνικόλων τὸν χόρτον, πέντε ἄλλοι ἐν κύκλῳ ἔτρεχον. τὸ λοιπὸν δύνοντος ἡλίου ἑκατὸν πεντήκοντα ὀκτὼ κουνίκολοι ἐνέστασαν.

ὀλίγῳ ὕστερον χοῖρος μῑκρὸς κασθενὴς τραύματα ἐπὶ τοῖς σκέλεσι φέρων ἐν τ᾽ αὐλῇ περιπατεῖ. καὶ αἴλουρος ἐκεῖνα τὰ τραύματα ἰδὼν λέγει ὅτι τοῖς ἀφελέσι τετράποσι τοῦτ᾽ ἔστι τοῖς κουνικόλοις ταῦτα τὰ τραύματα ἀλειπτέον. καίπερ τηλίκον αἷμα ἐκβαλὼν οὐχ ὁ μῑκρὸς χοῖρος ἐκψύχει. ὁ μὲν οὖν αἴλουρος προσέρχεται ἵν᾽ αὐτὸν περὶ τῶν συμβεβηκότων ἐρωτήσῃ, λέγων"μαρτύρομαι τὸν μέγαν καὶ λευκὸν τράγον ὅτι ἅπᾱσαν φῇς τὴν ἀλήθειαν."ὁ μῑκρὸς χοῖρος ἀπεκρίνατο ὅτι ἔμπροσθεν πάντων τῶν χοίρων ἵστατο λέγων ὅτι περὶ ἐρῑθείᾱς τῆς σαρκίνης ὑὸς ἐν Κωμηχοιρῷ μαρτῡρήσαι. ἀλλ᾽ ἐπειδὴ ἡ ὗς ᾔσθετο ὅτι τὰ πονηρὰ μαρτῡρήσαι, αὕτη τοῖς ὀδοῦσι τὰ σκέλη αὐτοῦ ἔδακεν."οὕτως"ἔφη"ἐλῡπήθην τὰ σκέλη καὶ τὴν κεφαλὴν ἠσθένησα. ἐκλελυμένος τῇ ψῡχῇ ἐνθάδ᾽ ἐχώλευσα."